In plaats van een opsomming van al mijn bezigheden per dag en per uur, probeer ik dit keer eens een thematische benadering.

Een fieldlab succesvol fieldlab organiseren gaat niet vanzelf. Is het moeilijk? Ik vind van niet. Gaat het makkelijk? Dat ook weer niet. Het kost tijd, moeite, inzet en betrokkenheid. En geld. Een visie naar wat het resultaat moet zijn en voor wie.

Zoals Eelco eerder al schreef in zijn stuk over Digilab, borduurt Digilab voort op de Common Ground fieldlabs. Meerdaagse interbestuurlijke proof of concept-dagen. Een evenement waar gemeenschappelijk aan één of meerdere technische challenges wordt gewerkt, met meerdere disciplines samen, en verschillende organisaties uit overheidsland. Binnen een bepaalde tijdsduur moeten resultaten worden bereikt, zodat er uiteindelijk een demo gegeven kan worden die voor meerdere doelgroepen begrijpelijk is. Een demo die, als het goed is, indrukwekkend is. Nieuwe technieken laat zien. Technieken in samenhang, mogelijkheden naar een moderne digitale overheid, een nieuwe aanpak voor het oplossen van maatschappelijke problemen. Wie wil dat nou niet?

Heel veel mensen willen het. Maar wel met weinig moeite, geld en inzet. Ze kloppen bij Digilab aan, omdat ze hoorden dat een fieldlab zo goed werkt: de silo’s doorbreken, juristen, beleid en techniek in één pressure cooker bij elkaar. En dat er zo veel nieuwe technieken waren. Mogen wij dat ook? Bieden jullie dat aan?

Goed om te horen. We hebben het blijkbaar goed gedaan. We worden op veel plekken uitgenodigd om onze gelikte demo nogmaals te geven. Maar is Digilab in het leven geroepen om te fieldlabben? Nee en ja, denk ik.

Nee, we zijn geen partij die voor zo maar elk verzoek een fieldlab kunnen organiseren. Daarvoor hebben we 1) simpelweg de capaciteit niet. We moeten keuzes maken. 2) we zijn geen evenementenbureau. In principe kan iedereen die een beetje logisch nadenkt een fieldlab voor welke proef dan ook organiseren. 3) Ook niet elk fieldlab draagt bij aan de doelen waarvoor Digilab in het leven is geroepen. In het kort gezegd beproeven we nieuwe standaarden en technieken in samenhang ten behoeve van een moderen, adaptieve, interoperabele overheid. Een hele mond vol.

Anderzijds, een fieldlab heeft de potentie om een heel aantal nieuwe technieken van deelnemende Digilab projecten te integreren in samenhang. Teams met elkaar samen te laten werken. Het geeft richting aan het techteam om alle standaarden in samenhang weer verder te brengen. Het is een kans om de toekomstvisie, waarvan mensen denken dat het niet kan, of dat de technieken er niet zijn, te tonen. Een stip op de horizon te zetten en die tastbaar te maken. Het is een katalysator voor andere deelnemende overheidsorganisaties om te moderniseren. En aan te tonen waarom een lab als Digilab, nuttig is. Dus ja, een fieldlab heeft enorm veel potentie en mogelijk veel bereik.

Voor Digilab zijn er echter wel wat ‘make or breaks’ voor een fieldlab. Zoals ik al eerder zei, kost het veel tijd om technisch inhoudelijk voor te bereiden. Om de infrastructuur en de case tot een minimal lovable product te brengen. Eigenlijk moet de startcasus al in zoverre staan, dat de eind demo al indrukwekkend genoeg is. Niet alleen kost het technisch tijd, ook organisatorisch; teams moeten betrokken worden, stakeholders gemanaged, een event neergezet en er moet over gecommuniceerd worden. Gezonden. Vooraf, tijdens en naderhand.

Als het fieldlab karig wordt, deelnemers niet enthousiast, of de demo niet begrijpelijk, dan is het geen succes. Geen wow-factor, geen succes voor Digilab en geen stimulans om verder te werken aan een moderne digitale overheid. Het is dus niet alleen een kwestie van een paar technische teams bij elkaar zetten en dan hebben we wat moois. Het gaat vooral over het overbrengen van de boodschap aan een breed publiek. Enthousiasmeren. Het moet communicatiewaarde hebben, zodat het uiteindelijke doel bereikt kan worden. Het veranderen naar een moderne overheid.